به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مهناز شریفی سرپرست هیئت باستان‌شناسی، امروز یکشنبه یک تیر 99 با اعلام این خبر گفت: «تپه گردآشوان در حوزه رودخانه زاب پیرانشهر در آذربایجان غربی واقع شده است.»
او وجود رودخانه را یکی از عوامل شکل‌گیری تپه گردآشوان دانست و افزود: «این تپه در حاشیه شرقی دشت پیرانشهر و جنب شرقی رودخانه لاوین واقع شده و فاصله آن تا بستر رودخانه در ضلع شمالی و غربی حدود 330 و 450 متر است.»
به گفته شریفی تپه گِردآشوان، پشته‌ای با سطح قاعده مدور و قطر تقریبی 55 متر، در حال حاضر در بافت مسکونی روستا قرار گرفته و منازل مسکونی، دامنه‌های آن را احاطه کرده است.
او افزود: «به‌دلیل نهشت ضخیم مس و سنگ جدید با ارتفاع حدود هفت متر، به‌نظر می‌رسد گردآشوان به‌عنوان کلیدی‌ترین محوطه مس و سنگ جدید در منطقه باشد.»
سرپرست هیئت باستان‌شناسی عنوان کرد: «کاوش گردآشوان علاوه بر اهداف نجات‌بخشی، با هدف شناخت وضعیت فرهنگی حوزه زاب در دوره مس و سنگ جدید (حسنلو(VIII انجام شد.»
او با اشاره به این نکته که پس از دوره مس و سنگ جدید، گردآشوان متروک می‌شود و سپس در اوایل دوره اسلامی، سطح محوطه به‌عنوان گورستان مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از ویژگی‌های دوران مس و سنگ جدید شمال غرب ایران راسفال‌های کاهرو Chaff-Tempered دانست و تصریح کرد: «با توجه به تبادلات بین مناطق مرتفع، دشت‌ها و زمین‌های پست به‌ویژه طی دوره مس وسنگ، شاهد سنت فرهنگی سفال‌های کاهرو در مناطق مختلف هستیم.»
شریفی گفت: «گاهنگاری نسبی و نتایج به‌دست آمده از کاوش، نشانگر پیوندهای فرهنگی حوزه زاب با مناطق قفقاز، آناتولی و بین‌النهرین است که به‌دلیل نزدیکی به حوزه‌های فرهنگی فوق، دارای روابط فرهنگی بوده‌اند.»
او با بیان اینکه در این کاوش سفال پیزدلی و سفال‌های کاهرو یا سنت بومی شمال بین‌النهرین به وفور به‌دست آمد، افزود: «در این دوره، شمال غرب ایران در حوزه گسترش این گونه سفالی قرار داشته و مواد فرهنگی و گاهنگاری آن، مخصوصاً از نیمه دوم هزاره چهارم (مس و سنگ جدید) ارتباط و شباهت گسترده‌ای را با محوطه‌های بین‌النهرین شمالی، سوریه و شرق آناتولی به نمایش می‌گذارد.»
سرپرست هیئت باستان‌شناسی عنوان کرد: «موقعیت گردآشوان که در مجاورت شمال بین‌النهرین و شرق آناتولی قرار داشته در وجود سنت‌های فرهنگی مشترک نقش بسزایی داشته و ارتباطات فرهنگی شرق آناتولی، قفقاز جنوبی و شمال‌غرب ایران در عصر مس و سنگ، محل شکل‌گیری و رشد فرهنگ سفال کاهرو و سپس فرهنگ کورا ارس بوده است.»
او گفت: «این مناطق همواره مرکز تلاقی اقوام مختلف با ساختارهای متفاوت قومی و فرهنگی بوده و بیشتر دسته‌های مهاجر و یا مهاجمی که طی قرون و اعصار از شرق به غرب رفته‌اند، از این ناحیه عبور کرده‌اند.»
شریفی افزود: «پس از دوره مس و سنگ، تغییرات بنیادی همزمان در قفقاز جنوبی و سپس آناتولی شرقی و شمال غرب ایران رخ می‌دهد که نشانگر پایان فرهنگ‌های سفال کاهرو و آغاز و تبدیل این مناطق به یک الگوی فرهنگی جدید با عنوان سنت فرهنگی کورا ارس است که تقریباً برای یک هزاره، تبدیل به یک هویت قدرتمند می‌شود.»
او با اشاره به یافته‌های این کاوش عنوان کرد: «در گردآشوان دو تدفین در خمره سفالین به‌دست آمد که سنتی متداول در دوره مس و سنگ جدید بوده است، به‌نحوی که تدفین کودکان در خمره‌ها یا کاسه‌های بزرگ در مناطق وسیعی با سنت سفال کاهرو از قفقاز تا شمال غرب ایران رواج داشته و نمونه مشابه آن در آلچان تپه، تپه گارا در بین‌النهرین و قفقاز جنوبی و لیلا تپه گزارش شده است.»
انتهای پیام/
